Het aantal dak- en thuisloze jongeren in ons land is fors. Het CBS schatte dat op 1 januari 2016 10.700 jongeren tussen de 18 en 27 jaar dak- en thuisloos waren. Zij slapen bij familie of vrienden, in de opvang of ergens buiten. Sommigen durven nog te dromen van een betere toekomst, anderen hebben de hoop volledig opgegeven. Staatssecretaris Paul Blokhuis is samen met de minister van VWS, de minister van BZK, de minister van OCW, de staatssecretaris van SZW en de minister voor Rechtsbescherming begin 2019 het Actieprogramma Dak- en Thuisloze Jongeren gestart. Dit actieprogramma is ervoor bedoeld om met concrete acties op korte termijn ervoor te zorgen dat het huidige aantal dak- en thuisloze jongeren fors vermindert en dat voorkomen wordt dat in de toekomst jongeren op straat belanden wanneer ze een verkeerde afslag in hun jonge leven nemen of door domweg botte pech.
De opdracht
De maatschappelijke uitdaging rondom dak- en thuisloze jongeren vraagt creatief meedenken van iedereen. Aan een aantal bureaus, waaronder UITverGROOT, is gevraagd om gedurende het Actieprogramma creatieve denksessies te organiseren voor en met dak- en thuisloze jongeren alsook medeburgers met verschillende achtergronden als deelnemer te betrekken. Denk aan mensen die werken voor gemeenten, bedrijven, maatschappelijke organisaties, opleidingsinstituten en anderen, dwars over alle belangrijke thema’s en actielijnen heen. ‘Wat zijn vernieuwende manieren om met het maatschappelijke vraagstuk dak- en thuisloosheid onder jongeren van 18-27 jaar om te gaan?’ is de overkoepelende vraag tijdens deze sessies. Waar is niet eerder aan gedacht? De beste ideeën worden zo snel mogelijk gedeeld met alle partijen en waar mogelijk direct in de praktijk gebracht in lokale pilots.
Op donderdag 12 maart hielden wij, Patricia van der Nat (Creawijz) en Diana de Groot (UITverGROOT) samen met plusminus 25 deelnemers, in opdracht van het ministerie van VWS een creatieve denksessie waarin we gezamenlijk op zoek gingen naar vernieuwende, patroon doorbrekende, onderscheidende en realiseerbare ideeën als antwoord op de centrale vraag uit het actieprogramma. De gemêleerde groep deelnemers (jong en oud) bestond onder andere uit jongeren (studenten en de doelgroep zelf), zorgprofessionals (Stimenz, Leger des Heils, Zwolle Actief, Stichting Lifegoals, Vluchtelingenwerk Stichting Welzijn), kunstenaars, mensen uit het onderwijs, bedrijfsleven, vastgoedwereld en advocatuur. Titels, functies en rollen werden daarentegen niet benadrukt. Een voornaam op een badge was voldoende. De innovatieve methodiek zorgde ervoor dat ieders kennis en ervaring volop ingebracht kon worden. Na een korte toelichting door Gery Lammersen (VWS/Actieprogramma dak- en thuisloze jongeren) op de problematiek werd de groep in tweeën gesplitst, waarna groep 1 zich boog over preventieve maatregelen en groep 2 aan de slag ging met het ophalen ideeën waarmee het huidige aantal dak- en thuisloze jongeren fors gereduceerd wordt.
Conclusie
De creatieve en inspirerende denksessie leverde door de diversiteit en maatschappelijke betrokkenheid van de deelnemers een schat aan waardevolle ideeën op. Een aangename bijkomstigheid was dat er (net zulke waardevolle) contacten ontstonden. Om een voorbeeld te noemen: een van de deelnemers organiseert jaarlijks een vakantieweek voor jongeren met een lichamelijke beperking. Zij sprak hierover tijdens de lunch met een (ex)dakloze deelnemer en stelde voor om hem als begeleider mee te laten werken. Die kans grijpt hij aan.
Naast prioriteiten als onderdak en postadres is het belangrijk dat ingezet wordt op talent en mogelijkheden (diploma’s zijn geen garantie). Dit biedt perspectief, geeft de dakloze eigenwaarde en daarmee zijn/haar leven terug. Gebleken is dat er een groot stigma zit op dak- en thuisloosheid. Of het nu gaat over het verstrekken van informatie aan de doelgroep, op scholen en/of aan ouders, voorlichting is in alle gevallen essentieel. Dak- en thuisloze jongeren ervaren dat zij veel van het ‘kastje naar de muur’ worden gestuurd. Behoefte is aan een vaste begeleider/hulpverlener waar een duurzamer relatie mee opgebouwd kan worden en waar in geval van hulp een beroep op gedaan kan worden.
De opbrengsten van deze creatieve denksessie inclusief voorstellen hoe deze uit te voeren, staan in een verslag dat overhandigd is aan de opdrachtgever. Eind juni/begin juli volgt evaluatie.
Wil je op de hoogte blijven van het Actieprogramma Dak- en Thuisloze Jongeren stuur dan een e-mail naar: ActieprogrammaDTJongeren@minvws.nl